วิธีการสร้างสุขภาพร่างกาย

                ร่างกายเป็นสิ่งที่เราจับต้องได้และดูแลรักษาได้อย่างง่านดาย จึงเป็นเรื่องใกล้ตัวที่ดูว่าจะทำได้ง่ายที่สุด ผิดกับการดูแลทางด้านจิตใจหรือจิตวิญญาณ ซึ่งเป็นสิ่งที่เราจับต้องได้ยากจึงแก้ไขได้ยากกว่า ส่วนปัจจัยทางด้านสังคมสิ่งแวดล้อมนั้นดูเหมือนจะอยู่ไกลตัวออกไป แต่จริงๆ แล้วมีผลต่อสุขภาพของเรามากเหมือนกัน อย่างไรก็ตามเราจะต้องดูแลให้ครบทั้ง 4 ด้านอย่างเป็นองค์รวมอยู่ดี

                การสร้างสุขภาพทางร่างกายนั้นมีหลากหลายวิธีเช่นกัน ในคราวนี้ผมจะคัดเลือกวิธีสำคัญๆ ที่ใช้กันมานานและเป็นวิธีหลักๆ ที่เราควรพิจารณาเป็นพิเศษมาให้พวกเราปฏิบัตินะครับ

เราจะสร้างสุขภาพให้ดีขึ้นได้อย่างไร

                นี่เป็นคำถามที่ตอบง่ายมาก เพราะเราต้องมี “ความรู้” เราจึงจะสามารถช่วยตนเองให้แข็งแรงสมบูรณ์ขึ้นได้ ถ้าปราศจากความรู้ทุกอย่างก็มืดมน แต่ความรู้นั้นเป็นเพียงแผนที่นำทาง เราอยากไปให้ถึงจุดหมายเราต้องก้าวเดินออกไปตามแผนที่ ก้าวไปด้วยขาของเราเอง ไม่มีใครมาก้าวเดินแทนเราได้ สุขภาพเป็นเรื่องเฉพาะบุคคลจริงๆ สุขภาพจึงต้องสร้างด้วยตัวเราเองเท่านั้น

                ความรู้ในการสร้างสุขภาพที่ดีมีมากมายหลายศาสตร์หลายสูตร หลายความคิด หลากความเชื่อ แล้วแต่ใครเชื่อแนวไหนก็เดินไปตามแนวทางนั้น แต่ที่ผมจะมาแนะนำทางเดินไหนมาให้เรานั้น ผมจะพาเดินไปในทิศทางที่องค์การอนามัยโลกกำหนดไว้ คือ 4 เส้นทางหลักดังที่กล่าวมาแล้ว

สุขภาพดีต้องมีอะไรบ้าง

                องค์การอนามัยโลกประกาศว่า สุขภาพดีนั้นมิใช่เพียงการไม่มีโรคเท่านั้น แต่ยังมีปัจจัยอื่นๆ ที่สำคัญร่วมด้วย ปัจจัยที่สำคัญมี 4 ด้าน ดังนี้

1.       ร่างกาย

2.       จิตใจ

3.       สังคมสิ่งแวดล้อม

4.       จิตวิญญาณ

คนที่มีสุขภาพดีต้องเป็นคนที่มีความสมบูรณ์พร้อมทั้ง 4 ด้านนี้ ไม่ใช่เพียงสมบูรณ์ด้านใดด้านหนึ่งเท่านั้น การดูแลสุขภาพจึงต้องคิดถึงปัจจัยทั้ง 4 นี้ และพัฒนาปรับปรุงให้ดีขึ้นพร้อมกันทั้ง 4 ด้าน นี่จึงจะเป็นการสร้างสุขภาพที่ครบวงจรและสมบูรณ์แบบที่สุด เราต้องปรับปรุงในด้านที่เรายังบกพร่องหรือมีอยู่น้อยให้เพิ่มเติมจนเต็ม เราจะมีสุขภาพที่ดีขึ้นกว่าที่เป็นอยู่ได้

                เราจะเห็นได้ว่า “สุขภาพ” ตามคำจำกัดความใหม่นี้ ไม่ใช่เรื่องของแพทย์หรือโรงพยาบาลที่จะทำหน้าที่ดูแลสุขภาพให้เรา แต่เป็น “ตัวเรา” ที่จะต้องรับผิดชอบและสร้างสุขภาพขึ้นมาด้วยตัวเอง แพทย์ไม่อาจมาดูแลอารมณ์และจิตใจให้เรา ไม่มีหน้าที่มาสร้างสิ่งแวดล้อมใกล้ตัวเรา และยิงไม่มาเกี่ยวข้องกับเรื่องจิตวิญญาณของเรา แพทย์จะช่วยเราในยามที่เราเจ็บป่วยเท่านั้น นอกเหนือจากนั้นซึ่งเป็นส่วนใหญ่ของชีวิต เราเป็นผู้ดูแลตนเอง สุขภาพจึงเป็นหน้าที่ของเราไม่ใช้หน้าที่ของใคร